Pasifika navigation
- Home
- Widgets
- Effective teaching
- Engaging with parents
- Tapasā
- Talanoa Ako - Pacific Talk About Education and Learning (TA PTEL)
- Pacific Education 2020–2030
- LEAP
- Pacific languages
- About this site
- Resources
- Research
You are here:
- Home >
- Pacific languages >
- Gagana Sāmoa >
- Alagā'oa mo le Gagana Sāmoa i le Initaneti >
- Motugā’afa 5 >
- 5.4
5.4 Fa'atupula'ia o 'Upu, Fa'atumauina o 'Upu
E 'ese le fa'atupulaia o 'upu, 'ese le fa'atūmauina o 'upu i le gagana a se tagata. O le fa'atupula'ia o 'upu o le fa'aopoopo lea o 'upu fou i 'upu ua uma ona iloa po'o le fa'ateleina lea o 'upu a le tagata. O le fa'atūmauina o 'upu, o le fa'alauteleina o le iloa o 'upu ina ia maua'a ma iloa fa'aaogā pe'ā tautala pe tusitusi. O se fa'ata'ita'iga e mafai ona fa'atupula'ia 'upu a tamaiti i le a'oina lea o 'upu oi se lisi. 'Ae mafai ona galo ia 'upu. O le fa'atūmauina o ia 'upu e mafai ona maua i ni gāluega e faitau i ai i 'upu, po'o ni tusitusiga e fa'aaogā i ai 'upu, o'o ni fetufaā'iga e fa'aaogā ai 'upu.
Pe tusa ma le fa 'auala e māsani ona fa'aaogā e a'oa'o ai 'upu:
- O gāluega tusitusi ma gāluega fetufaā'i e fa'atatau tonu i le a'oina o 'upu. O se fa'ata'ita'iga, toe tusi fa'afaigōfie se tusitusiga ma vase 'upu faigatā; tusi o 'upu i se taisi ona togi lea e le tamaitiiti. O le 'upu e aliali a'e i luga o le 'upu lenā na te fa'amatalaina pā fai i ai se fuai'upu.
- A'oa'o uiga o 'upu e tau ane i ai i se lēsona, o se fa'ata'ita'iga, fa'aliliu, fa'afaigōfie, tau atu isi 'upu e tutusa uiga, tau atu se māfua'aga o se 'upu.
- A'oa'o 'upu o lo'o fa'aaogā i le matā'upu a'o le'i faia le lesona, o se fa'ata'ita'iga, 'upu o se tusitusiga po'o se fa'atinoga e muamua ona fa'atalanoaina uiga.
- O gāluega fa'apitoa ia, ua uma ona fuafuaina mo 'upu poo' se taimi fa'apitoa i le vasega, po'o le a'o fo'i i le fale, o se fa'ata'ita'iga, fa'aaogaga o utugagana, iloilo vāega o 'upu, sa'ili talafa'asolopito o 'upu, fa'auiga ma fai i ai fuai'upu.