Pasifika navigation
- Home
- Widgets
- Effective teaching
- Engaging with parents
- Tapasā
- Talanoa Ako - Pacific Talk About Education and Learning (TA PTEL)
- Pacific Education 2020–2030
- LEAP
- Pacific languages
- About this site
- Resources
- Research
You are here:
- Home >
- Pacific languages >
- Gagana Sāmoa >
- Alagā'oa mo le Gagana Sāmoa i le Initaneti >
- Motugā’afa 4 >
- 4.1
4.1 Manatu Fa'avae: O Sa'ili'iliga Ma Tūlaga A'oa'oina
O a'oa'oga e sa'ili'ili ai tamaiti i ni matāupu ua talafeauga lea ma se taofi i tūlaga fa'aleā'oa'oga ua fa'apea e a'oina ma mātau e tamaiti se matā'upu fou pe'ā iai ni avanoa e gālueaina ai e i lātou o lātou māfaufau i ni tūlaga e manatunatu loloto ai i se matā'upu. O se fa'ata'ita'iga e gāluea'ina so latou iloa pe'a lātou faia ni fesili i se matā'upu, fa'afeso'ota'i le matā'upu i se mea ua lātou iloa i le fa'atusatusa lea pe fa'a'ese'ese. O lona uiga e loloto se iloa o le tamaitiiti i se matā'upu olo'o a'oa'oina pe āfai e fa'agāoioi e ia lona lava māfaufau i le tu'ufesili, fa'afeso'ota'i, ma fetu'una'i ma ni tūlaga ua iloa. A maua fo'i ni avanoa lātou te gāluea'ina ai le matā'upu fou i ni a lātou lava fa'atinoga, ua 'avea lea ma ala e:
- fa'agāoioi ai o lātou māfaufau i ni filifiliga e tatau ona fai;
- fetufaā'i, ma maua se maliega ma isi tamaiti i 'auala e fa'atino ai le gāluega;
- iloilo ma tulimata'ia ai le lelei o le gāsologa o le gāluega i ona la'asaga 'ese'ese.
O ia tūlaga 'uma e fa'amatalaina ai māfaufau o tamaiti, ma fesoasoani tele i le atina'eina o lātou iloa, ma tomai i le matā'upu 'autū. O le fa'atino e tamaiti o sa'ili'iliga o se avanoa lelei lea e fetāla'i ai o lātou māfaufau ma atina'e ai tomai o mo'omia i matā'upu 'uma lava.
Ua fa'atāua i le Ta'iala mo le Gagana Sāmoa i Niu Sila le faia o sa'ili'iliga a tamaiti mai le tausaga 9–13 i lalo o le alāfua: "E tatau ona maua ni avanoa e i lātou o lo'o a'oina le gagana e fefa'asoaā'i ai mafaufauga i ni mea sa faia, ni fa'amatalaga, ma ni manatu totino."
E tatau ona iai avanoa mo tamaiti uma o lo'o a'oina le gagana Sāmoa e fa'atino ai sa'ili'iliga. O le tūlaga e sili ona fa'atāuaina mo tamaiti uma o le fetāla'i lea o ō latou māfaufau i ni tulaga loloto i le fa'atinoina o ni sa'ili'iliga. O tamaiti la e le'o atoatoa la lātou gagana Sāmoa e tatau ona fa'aaogā la lātou gagana muamua e fa'atino ai le sa'ili'iliga. O lona uiga e tatau ona tu'u le avanoa i tamaiti e fa'aaogā ai le gagana o malosi ai le galuea'ina o ō lātou māfaufau i taimi o fa'atinoga.