Pasifika navigation
- Home
- Widgets
- Effective teaching
- Engaging with parents
- Tapasā
- Talanoa Ako - Pacific Talk About Education and Learning (TA PTEL)
- Pacific Education 2020–2030
- LEAP
- Pacific languages
- About this site
- Resources
- Research
O le gāluega lenei sa fa'atino e le vasega o le tausaga 11, 12, ma le 13 i le Kolisi o Wainuiomata. O le faitau sa fuafua i ai le matā'upu. O le susuga lava i le faiā'oga ia Utusa'itoa Seiai sa fa'atautaia le vasega. O tamaiti i lenei vasega e fefiloi tapula'a o le mālamalamaga i le gagana Sāmoa. E to'aono tamaiti na fananau i Sāmoa ae to'atolu na fananau i Niu Sila.
O lenei gāluega sa fa'atinoina i piliota e lima a'e mafai fo'i ona faia i le ono o piliota e fuafua lava i le tapula'a o tamaiti o lo'o i le vasega.
O le matā'upu 'autū sa fuafuaina o le faitau tusi. O le ulutala sa filifilia mo le vasega o le "O le Galu Lolo". O lenei tala na tusia e Koke 'Ai'ono (i le Tala Tusia 1. Ueligitone: Alagā'oa o le Atamai, numera o lenei tusi 94207). O lenei tala o se fa'aliliuga mai le tusi o le School Journal. E mafai ona e fa'aaogāina isi tala Sāmoa pe a fa'apea e te finagalo i ai.
E tatau ona maua ni avanoa e i latou o lo'o a'oina le gagana e:
O vāega o le Ta'iala mo le Gagana Sāmoa i Niu Sila o lo'o tūsia i lalo o lo'o fa'amatala atu ai ni fautuaga mo faiā'oga i ni galuega 'auā lava le 'ausia o fuafa'atatau.
E tatau ona iai ni gāluega fa'atino e maua ai e i latou o lo'o a'oina le gagana ni avanoa e:
(Ta'iala mo le Gagana Sāmoa i Niu Sila, itulau 64 – 5)
E tatau ona iai ni gāluega fa'atino e maua ai e i latou o lo'o a'oina le gagana ni avanoa e:
(Ta'iala mo le Gagana Sāmoa i Niu Sila, itulau 73)
E tatau ona iai ni galuega fa'atino e maua ai e i latou o lo'o a'oina le gagana ni avanoa e:
(Ta'iala mo le Gagana Sāmoa i Niu Sila, itulau 79)
O vāega la nei a tagata ta'ito'atasi:
'A'o faitauina le tala sa fa'atagaina fo'i tamaiti e tusi ni nai tusitusiga pupu'u, 'upu po'o ni fa'a'upuga e fa'apitoa lava i vāega o lo'o taumafai e sa'ili mai i le faitauga o le tala.
Vāega |
Gāluega |
O se fa'ata'ita'iga: | |
Vāega 1Mālamalama i uiga tu'usa'o | O le mau a le tusitala. O le a tonu le mau a le tusitala? Fa'amatala mai i ni pine fa'amau. |
Vāega 2Fa'auigaina o le mau a le tusitala | O le taumatemate i le fa'auigaga a le tusitala. O ā ni uiga loloto o le mau a le tusitala i lau lava fa'auigaga? |
Vāega 3Uiga maotua a le tusitala | Fa'amata o le uiga lea e lagolagoina e le tusitala? E iai se isi uiga 'oi tua atu o le uiga o lo'o faigōfie ona iloa? |
Sa filifili lava le tamaitiiti ia i le vaega e fia iai. Na faatalanoa vaega ma taumafai e fetufaai ma finau a latou mau e lagolago ai la latou filifiliga.
Fetufaaiga mulimuli taaofaiga – i vaega e lua na amata ai. O le toe talatalanoa ma fetufaai e saili tali mo vaega e pei ona amata ai "O a mea ua tatou aoaoina mai i le tala 'O le Galu Lolo?'."
Sa fua le maualuga o le mālamalama o tamaiti i le taliga o fesili ma le fa'aaliga o manatu i le taimi o fetufaa'iga i vāega. Na fa'aaoga e le faiā'oga le metotia o le talatalanoa po'o le fa'afaletui. Sa fa'atinoina lea i talanoaga fetufa'ai ta'ito'atasi po'o i totonu fo'i o vāega. O nisi o matā'upu na aofia i nei talanoaga:
Sa pu'eina i le lā'au pu'eleo ni isi o talanoaga ma fetufaa'iga i vāega e fai ma pine fa'amau pe fa'ata'ita'i ai fo'i ni isi vasega ma tamaiti mo le lumana'i, ia po'o le toe fa'alogo fo'i i ai o tamaiti ma iloilo, auā le fa'aleleia o ā lātou faitau ma le tautala.
Faitau mo le luasefulu minute i aso uma o le gagana Sāmoa (Tusi Pa'ia, nusipepa, tusi o tala).